پروفسور مورات اویسال

مورات اویسال برگزیده جایزه مصطفی(ص) کیست و چه دستاوردهایی داشته است؟

پروفسور مورات اویسال، استادتمام دانشگاه نیویورک ابوظبی و یکی از برگزیدگان مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی(ص) از دانشمندان برجسته حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات، دانش‌آاموخته دانشگاه‌های ترکیه و آمریکا با سابقه تدریس در کانادا، ترکیه و بیش از 400 مقاله در حوزه مخابرات نوری بی‌سیم زیردریا است.

پروفسور مورات اویسال سال 1973 در ترکیه به دنیا آمد. وی مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی برق مخابرات از دانشگاه استانبول ترکیه به ترتیب در سال‌های 1995 و 1998 دریافت کرد و تحصیلات خود را در مقطع دکتری در دانشگاه ای اند ام (A&M) تگزاس در همان رشته در شهر کالج استیشن ایالت تگزاس آمریکا ادامه داد و در سال 2001 در مقطع دکتری دانش‌آموخته شد. وی از سال 2002 استادیار دانشگاه واترلو کانادا بود و در سال 2007 به مقام دانشیاری ارتقا یافت.

پروفسور اویسال از سال 2011 به دانشگاه خصوصی و غیرانتفاعی اوزیگین ترکیه واقع در استانبول پیوست و به عنوان مدیر گروه مهندسی برق و الکترونیک و مدیر و بنیانگذار مرکز پیشرفت در فناوری‌های مخابرات نوری فعالیت کرد.

تحقیقات وی در زمینه فناوری مخابرات نوری بی‌سیم باعث توسعه این حوزه شده، همچنین مسیر را برای اجرای کاربردی این فناوری در کاربردهای مختلف هموار کرده است. وی بیش از 400 مقاله برای نشریات و همایش‌های مختلف نوشته، 15 هزار بار به مقالات او در دیگر مقالات علمی ارجاع شده است و شاخص اچ این دانشمند 59 است.

پروفسور اویسال جوایز مختلفی از جمله دوره تحقیقاتی کرسی مارس‌لند دانشگاه واترلو در سال 2004، جایزه شتاب‌دهنده ان اس ای ار سی دیسکاوری (NSERC Discovery Accelerator Award) در سال 2008، جایزه پیشرفته تحقیقات مهندسی دانشگاه واترلو در سال 2010 جایزه دانشمندان جوان فرهنگستان علوم ترکیه در سال 2011، جایزه بهترین محقق دانشگاه از دانشگاه اوزیگین ترکیه، جایزه ملی تجهیزات مهندسی در سال 2017، بنیاد فناوری الگنکان (Elginkan Foundation Technology Award) در سال 2018 و جایزه بهترین مقاله تحقیقی از جامعه مهندسی برق و الکترونیک (IEEE Communications Society)  را در سال 2019 کسب کرده است.

وی همچنین سال 2019 برای اقدامات خود در زمینه معرفی روش‌های متنوع در توسعه مخابرات نوری بی‌سیم به عضویت انجمن مهندسان برق و الکترونیک درآمد.

توسعه فناوری مخابرات نوری بی‌سیم زیر دریا؛ دستاورد برگزیده پنجمین دوره جایزه مصطفی(ص)

پروفسور مورات اویسال، استادتمام دانشگاه نیویورک ابوظبی و یکی از برگزیدگان مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی(ص) 2023 در گروه فناوری ارتباطات و اطلاعات با تحقیقات و مقالات بی‌شمار خود به توسعه فناوری مخابرات نوری بی‌سیم زیر دریا کمک شایانی کرده است.

گراهام بل اواخر قرن نوزدهم میلادی استفاده از مفهوم نور را برای مخابرات با اختراع وسیله‌ای به نام فوتوفون تجربه کرد. وی در این دستگاه از نور خورشید برای مخابره سیگنال‌های صوتی بهره برد؛ اما این دستاورد، طول بُرد کمی داشت. اختراع لیرز در دهه 60 میلادی انقلابی در مخابرات نوری بود. لیزر پرتو منسجم و متمرکزی را فراهم می‌کند که قابل استفاده برای مخابرات دوربُرد است. محققان اواخر دهه 70 و 80 میلادی، سیستم‌های کاربردی نوری را توسعه دادند. این سیستم‌ها از لیزر برای مخابره سیگنال‌های صوتی در بُردهای کوتاه و به طور معمول تا چند کیلومتر استفاده می‌کردند.

اما تمرکز دانشمندان اواخر دهه 80 میلادی به سمت مخابرات فیبر نوری رفت که با آن، سیگنال‌های نوری از طریق فیبرهای نوری ساخته شده از شیشه یا پلاستیک مخابره می‌شد. این فناوری مخابره دوربُردتر و پهنای باند بیشتر را در مقایسه با ارتباطات نوری فضای آزاد (FSO) فراهم می‌کرد. فناوری ارتباطات نوری مادون قرمز نیز اواخر دهه 90 میلادی برای مخابرات کوتاه‌بُرد؛ مانند ریموت کنترل‌ها و اتصال‌ بی‌سیم بین دستگاه‌ها مطرح شد. این نوع ارتباطات از طول موج‌های نامرئی نور استفاده کرده و از جهت الزام خط مستقیم محدود بود.

این روند ادامه یافت و محققان اواخر دهه 90 میلادی و اوایل قرن جدید، آزمایش‌های خود را برای استفاده از مخابرات نوری فضای آزاد برای ارتباطات دوربرد آغاز کردند. مخابرات نوری فضای آزاد کاربردهای تجاری در حوزه‌هایی مانند اتصال بی‌سیم نقطه‌به‌نقطه، ارتباطات ماهواره‌ای و انتقال پرسرعت داده بین دو ساختمان داشت.

مخابرات نوری بی‌سیم و نقش برگزیده جایزه مصطفی(ص) در توسعه آن

محققان طی سال‌ها پیشرفت‌های قابل توجهی در این فناوری کسب کرده‌اند و بر مخابرات نوری زیردریایی بی‌سیم متمرکز شده‌اند. استفاده مخابرات نوری مرئی (VLC) در زیردریا مخابرات پهن‌باند و ارسال بلادرنگ تصویر و انتقال فیلم را ممکن کرد.

پروفسور مورات اویسال یکی از محققان برجسته‌ای  است که در راه توسعه و تکامل این حوزه علمی از طریق تحقیقات و مقالاتش کمک کرد. اویسال استادتمام دانشگاه نیویورک ابوظبی، امارات و موسس و مدیر مرکز پیشرفت در فناوری‌های مخابرات نوری است. حوزه‌های مورد علاقه مطالعاتی وی، طیف مطالعاتی گسترده‌ای در حوزه نظریه‌های ارتباطی و پردازش سیگنال با تمرکز خاص روی جنبه‌های فیزیک لیزری سیستم‌های مخابراتی بی‌سیم و باندهای فرکانس نوری است. وی بیش از 400 مقاله برای نشریات و سخنرانی در همایش‌ها در این موضوعات نوشته است.

مخابرات نوری بی‌سیم که نام دیگر آن مخابرات نوری فضای آزاد یا شبکه نوری بی‌سیم است، روشی برای انتقال داده با استفاده از نور به عنوان منتقل‌کننده پیام و مستلزم استفاده از ال ای دی (LED) یا دیود نورگسیل برای ارسال و دریافت اطلاعات از طریق هوا یا فضا بدون نیاز به کابل فیزیکی یا سیم است و طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها برای کاربرد آن به کار می‌رود که از انواع مختلف نور شامل نور مرئی برای مخابرات بی‌سیم استفاده می‌کند.

مخابرات نور مرئی زیر آب، طیف نوری را به کار می­گیرد که آن بخش از طیف نور برای چشم انسان قابل دیدن است و امکان ارسال داده را با تنظیم شدت نور ساطع شده با منابع نوری ال ای دی فراهم می‌کند. همچنین این فناوری با خاموش و روشن‌شدن سریع منابع نوری ال‌ ای ‌دی در فرکانس‌های بالا عمل می‌کند که برای چشم انسان نامحسوس است. این تغییرات سریع، اطلاعات دیجیتال را به شکلی کدگذاری‌ می‌کند که قابل دریافت و کدگشایی با یک دریافت‌کننده مخابرات نور مرئی باشد. این دریافت‌کننده سپس دوباره سیگنال‌های نوری دریافت‌شده را به داده تبدیل می‌کند.

پروفسور اویسال تحقیقات زیادی در مورد جنبه‌های مختلف این فناوری انجام داده است که شامل الگوسازی شبکه‌ای، روش‌های نوسان، طراحی دریافت‌کننده‌ها و بهبود سیستم‌های مختلف است. تحقیقات وی بیشتر بر بهبود عملکرد و قطعیت سیستم‌های مخابرات نور مرئی زیر آب متمرکز است و باعث می‌شود این سیستم‌ها در استفاده‌های کاربردی قابل استفاده باشد