اخبـــار جایـزه مصطفی (ص)

ایده اساسی مورات اویسال در مخابرات نور مرئی چیست؟

1403/4/5

به گزارش ستاد ارتباطات و ترویج بنیاد علم و فناوری مصطفی(ص)، مورات اویسال یکی از دانشمندان برجسته در مخابرات نور مرئی و برگزیده جایزۀ مصطفی(ص) 2023 از کشورهای اسلامی در مصاحبه‌ای  با مجلۀ آی‌تریپل‌ئی اسپکتروم بیان کرد «فناوری مخابرات نور مرئی قادر است نرخ داده را در چندین مرتبه فراتراز آن مقداری که روش های سنتی آکوستیک قادر هستند ارائه دهد و به ویژه برای برنامه‌های نوظهور در محیط زیر آب که به شدت نیازمند پهنای باند هستند مناسب است.»

مخابرات بی سیم نوری که به عنوان مخابرات نوری فضای آزاد یا شبکه بی‌سیم نوری نیز شناخته می‌شود، روشی برای انتقال داده‌ها با استفاده از نور به عنوان سیگنال حامل است. این روش از لیزر یا دیودهای ساطع کنندۀ نور (LED) برای ارسال و دریافت اطلاعات از راه هوا یا فضا، بدون نیاز به کابل یا سیم فیزیکی استفاده می‌کند. مخابرات بی‌سیم نوری طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها را در بر می‌گیرد که از انواع مختلف نور، از جمله نور مرئی، برای مخابرات بی‌سیم استفاده می‌کنند.

مخابرات نور مرئی (VLC) از طیف نور مرئی استفاده می‌کند، که بخشی از طیف الکترومغناطیسی است و برای چشم انسان قابل مشاهده است. مخابرات نور مرئی، انتقال داده‌ها را با مدوله کردن شدت نور ساطع شده توسط منابع LED (دیود ساطع‌کننده نور) امکان‌پذیر می‌کند. این فناوری با روشن و خاموش کردن سریع منبع نور LED با بسامد بسیار بالا کار می‌کند که برای چشم انسان نامحسوس است. این تغییرات سریع در شدت، اطلاعات دیجیتالی را رمزگذاری می‌کند که می‌تواند توسط گیرنده VLC دریافت و رمزگشایی شود. گیرنده سپس سیگنال‌های نوری دریافتی را دوباره به داده تبدیل می‌کند.

اویسال پژوهش‌های گسترده‌ای در مورد جنبه‌های گوناگون VLC از جمله مدل‌سازی کانال، تکنیک‌های مدولاسیون، طراحی گیرنده و بهینه‌سازی سیستم انجام داده است. تحقیقات وی بر بهبود عملکرد و قابلیت اطمینان سیستم‌های VLC متمرکز است و آنها را قادر می‌سازد که به صورت عملی به کار گرفته شوند.  

او در یکی از آخرین مطالعات خود، با عنوان «اثر امواج دریا بر پیوندهای عمودی مخابرات نور مرئی در محیط زیر آب» به مخابرات نور مرئی در محیط زیر آب می‌پردازد که برای بررسی کاربردهای نوظهور با پهنای باند بالا در محیط  زیر آب پیشنهاد شده است. اویسال و همکارانش در این مقاله اشاره می‌کنند که با گسترش فعالیت‌های انسانی در محیط‌های زیر آب، تقاضای فزاینده‌ای برای سیستم‌های مخابراتی زیر آب وجود دارد. این فعالیت‌ها شامل جمع‌آوری داده‌های علمی، پایش محیط زیستی، اکتشاف میدان نفتی، باستان‌شناسی دریایی، امنیت بندر و نظارت تاکتیکی است. امروزه، بیشتر روش‌های ارتباطی زیر آب به سیگنال‌های صوتی متکی هستند. اما سیگنال‌های صوتی قادر به پاسخگویی به نیازهای برنامه‌های نوظهور که به پهنای باند بالا برای انتقال تصویر و ویدئو در زمان واقعی نیاز دارند، نیستند.

اویسال و همکارانش برای غلبه بر این چالش‌ها مخابرات نور مرئی در محیط زیر آب را پیشنهاد داده‌اند. این فناوری مبتنی بر مدوله کردن شدت دیودهای ساطع کنندۀ نور (LED) یا دیودهای لیزری (LDs) است. پژوهش و توسعه بیشتر در این زمینه مانند تحقیقات مورات اویسال، برای بهینه سازی عملکرد آن و گسترش به کارگیری آن ضروری است.

مورات اویسال برای توسعه مخابرات نوری بی‌سیم زیر دریا، برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی(ص) در سال 2023 شد. او که متولد کشور ترکیه است، هم‌اکنون در دانشگاه نیویورک ابوظبی با جایگاه استاد تمامی به تدریس و پژوهش می‌پردازد.