اخبـــار جایـزه مصطفی (ص)

برگزیدگان جایزه مصطفی^(ص) در نشست «مرکز تعالی ابن‌سینا» به تشریح دستاوردهای خود پرداختند

1402/7/10

امید فرخ‌زاد، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد؛ احمد حسن، استاد دانشگاه «کویینز کانادا»؛ پروفسور مورات اویسال، استاد دانشگاه «نیویورک ابوظبی»؛ سامیه جوزف خوری، استاد دانشگاه «آمریکایی بیروت»؛ احمد فوزی اسماعیل، استاد دانشگاه «تکنولوژی و فناوری مالزی» در این نشست به تشریح امور پژوهشی خود پرداختند.

سیستم‌های مخابرات نوری بی‌سیم

مورات اویسال، استاد دانشگاه نیویورک ابوظبی در این برنامه با بیان اینکه گراهام بل در اواخر قرن نوزدهم میلادی استفاده از مفهوم نور را برای مخابرات با اختراع وسیله‌ای به نام «فوتوفون» تجربه کرد، اظهار کرد: این دستگاه از نور خورشید برای مخابره سیگنال‌های صوتی بهره گرفت اما این دستاورد طول برد کمی داشت.

وی افزود: اختراع لیرز در دهه 60 میلادی، انقلابی در مخابرات نوری بود. لیزر پرتو منسجم و متمرکزی را فراهم می‌کند که قابل استفاده برای مخابرات دوربُرد است. پژوهشگران اواخر دهه 70 و 80 میلادی، سیستم‌های کاربردی نوری را توسعه دادند. این سیستم‌ها از لیزر برای مخابره سیگنال‌های صوتی در بُردهای کوتاه و به طور معمول تا چند کیلومتر استفاده می‌کردند. تمرکز دانشمندان اواخر دهه 80 میلادی به سمت مخابرات فیبر نوری رفت که با آن، سیگنال‌های نوری از طریق فیبرهای نوری ساخته شده از شیشه یا پلاستیک مخابره می‌شد. این فناوری مخابره دوربُردتر و پهنای باند بیشتر را در مقایسه با ارتباطات نوری فضای آزاد (FSO) فراهم می‌کرد. فناوری ارتباطات نوری مادون قرمز نیز اواخر دهه 90 میلادی برای مخابرات کوتاه‌بُرد؛ مانند ریموت کنترل‌ها و اتصال‌ بی‌سیم بین دستگاه‌ها مطرح شد. این نوع ارتباطات از طول موج‌های نامرئی نور استفاده کرده و از جهت الزام خط مستقیم محدود بود.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: این روند ادامه داشت و محققان اواخر دهه ۹۰ میلادی و اوایل قرن جدید، آزمایش‌های خود را برای استفاده از مخابرات نوری فضای آزاد برای ارتباطات دوربرد آغاز کردند. مخابرات نوری فضای آزاد کاربردهای تجاری در حوزه‌هایی مانند اتصال بی‌سیم نقطه‌به‌نقطه، ارتباطات ماهواره‌ای و انتقال پرسرعت داده بین دو ساختمان داشت.

وی با بیان اینکه مخابرات نوری بی‌سیم که نام دیگر آن مخابرات نوری فضای آزاد یا شبکه نوری بی‌سیم است، گفت: روشی برای انتقال داده با استفاده از نور به عنوان منتقل‌کننده پیام و مستلزم استفاده از ال ای دی (LED) یا دیود نورگسیل برای ارسال و دریافت اطلاعات از طریق هوا یا فضا بدون نیاز به کابل فیزیکی یا سیم است و طیف گسترده‌ای از فناوری‌های برای کاربرد آن به کار می‌رود که از انواع مختلف نور شامل نور مرئی برای مخابرات بی‌سیم استفاده می‌کند.

مخابرات نور مرئی زیر آب، طیف نوری را به کار می ‌گیرد که آن بخش از طیف نور برای چشم انسان قابل دیدن است و امکان ارسال داده را با تنظیم شدت نور ساطع شده با منابع نوری ال ای دی فراهم می‌کند.

فناوری غشای نانویی با کاربرد جداسازی آب از فاضلاب

احمد فوزی اسماعیل، استاد دانشگاه «تکنولوژی و فناوری مالزی» در نشست مرکز تعالی ابن‌سینا درباره طراحی و ساخت فناوری غشای نانویی با کاربرد جداسازی فاضلاب روغنی، تصفیه آب و جداسازی آب از فاضلاب و غشا برای درمان‌ در پزشکی گفت: غشای اسمزی معکوس، حلال‌های مقاوم، کاربرد فناوری غشایی در صمغ‌گیری و فرایند اسیدزدایی در فراوری و پالایش روغن نخل، مواد غشایی پیشرفته برای جداسازی گاز و اسید، کربن متخلخل توخالی غشای فیبری برای جداسازی گاز کاربرد دارد. همچنین غشای ماتریکس مخلوط در حوزه انرژی به‌کار گرفته می‌شود.

ارتباط ابتلا به ام‌اس و شرایط جغرافیایی

سامیه جوزف خوری، استاد دانشگاه آمریکایی بیروت در نشست مرکز تعالی ابن‌سینا با بیان اینکه بررسی‌ها بیانگر است ابتلا به ام‌اس پیشرونده ثانویه با شرایط جغرافیایی ارتباط مستقیم دارد،اظهار کرد: ارتباط میان ابتلا به ام‌اس پیشرونده ثانویه با شرایط جغرافیایی به صورت قابل‌ تعدیل است.

وی ادامه داد: بیشاز ۵۰ هزار بیمار مبتلا به ام‌اس از ۲۷ کشور در این تحقیق با تیم ما همکاری کردند. عوامل متععدی می‌توانند خطر ابتلا به ام‌اس را افزایش دهند اما شرایط جغرافیایی را می‌توان عامل ابتلا به بیماری ام‌اس ثانویه برشمرد.

استاد دانشگاه آمریکایی بیروت اظهار کرد: اگر بتوانیم بیماری ام‌اس را زود تشخیص دهیم با درمان‌های متوسط تا درمان‌های کارآمد قابل درمان است.

جوزف خوری با بیان اینکه بیماری آنسفالومیت خودایمن تجربی نوعی بیماری التهابی است که در برخی حیوانات بروز می‌یابد، افزودذ: این بیماری به غلاف میلین یاخته‌های عصبی آسیب و به سیستم اعصاب مرکزی حمله می‌کند. آنسفالومیت خودایمن تجربی مدل حیوانی بیماری ام اس است.

وی درباره مطالعات انجام شده در حوزه بیماری ام‌اس گفت: این مطالعات، رشته‌های پژوهشی را مانند سیستم ایمنی درونی و پروتئین اصلی میلین را به علاوه بیماری‌های خودایمن با هم مرتبط می‌کند.

همچنین احمد حسن، استاد دانشگاه «کویینز کانادا» و امید فرخزاد، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد در این برنامه به تشریح دستاوردهای علمی خود پرداختند.

آیین اعطای جوایز و تجلیل از برگزیدگان پنجمین دوره جایزه مصطفی^(ص)، عصر امروز، دوشنبه ۱۰ مهرماه در «چهل ستون» اصفهان برگزار می‌شود.