ضرورت تفسیر نظرسنجی ها برای حل مشکلات
خانیکی گفت: مشکلی که اکنون به وجود آمده است فکر می¬کنیم با نظر سنجی مشکل حل می شود، در حالی که این نظر سنجی ها تفسیر نمی شود.
به گزارش ستاد ارتباطات و اطلاع رسانی بنیاد مصطفی، ششمین نشست تبادل تجربیات علم و فناوری (STEP) در کشورهای اسلامی در حوزه ارتباطات علم با موضوع راهکارهای موثر برای توسعه همکاری های علمی و فناورانه در جهان اسلام در دانشگاه صدا و سیما برگزار شد.
در این نشست هادی خانیکی، کارشناس رسانه و استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: ارتباطات علم و فناوری، تنها ترجمه علم به زبان علوم نیست. کار ارتباطات علم، تسهیل میان دانشمندان، رسانه و عامه مردم و همچنین کم کردن تضاد، منافع و کاهش فاصله است.
وی با بیان اینکه بین مقاله علمی با ژورنالیستی فاصله وجود دارد افزود: این پرسش به وجود می آید که چطور می شود فاصله را کم کرد. مهمترین تغییر در زیست بوم فناورانه رسانه ها است.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: وقتی وارد عرصه شبکه ها شدیم، شاهد تغییر زیست بوم رسانه نیز شدیم.
خانیکی تصریح کرد: تغییر در زیست بوم جهان رسانه ای، به افزایش ظرفیت مخاطبان، پهنای باند و ذخیره سازی دیجتال باز میگردد.
وی با بیان اینکه از این طریق آگاهی مردم نیز افزایش یافته است گفت: با تغییرات در زیست جهانی اجتماعی نیز رو به رو هستیم. در معرض یک زوال و از هم گسیختگی اجتماعی هستیم.
کارشناس رسانه ادامه داد: جامعه ایران فرد گراتر شده است و به سمت ارزش های مادی بیشتری سوق یافته است. از همین رو با تضعیف نهادهای اجتماعی مانند نهادهای آموزشی رو به رو هستیم.
خانیکی تصریح کرد: اگر از مدخل ارتباطات علم به طور عام و مراکز علمی نگاه کنیم، اولین باز اندیشی در ارتباطات، علم و فناوری است. چهارچوب نظری مسلط بر مطالعات رابطه علم و جامعه بر یک مدل از بالا به پایین بود یا مدل «کمبود» که هر دو عنصر دچار دگرگونی شده اند.
وی افزود: علم مبتنی بر همه نیازها تغییر کرده است، ارتباطات علم از مرحله درک عموم به سمت درگیری عموم رسیده است. باید ذهن ها را درگیر و جلب مشارکت کرد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: کار روابط عمومی مراکز علمی این است که از ابزاری برای انتقال اطلاعات فراتر روند.
وی ادامه داد: مشکلی که اکنون به وجود آمده است، فکر می کنیم با نظرسنجی مشکل حل می شود، در حالی که این نظر سنجی ها تفسیر نمی شود.
این کارشناس رسانه با اشاره به ویژگی های یک روابط عمومی علمی گفت: محتوا محوری، ساخت یک انگاره ی باورپذیر برای تاثیرگذاری بر افکار هوشمند، پایشگری نظرات منتقد و روابط عمومی هوشمند از ویژگی های یک روابط عمومی است. روابط عمومی در مراکز علمی این ویژگی ها را ندارد.
دستاوردهای روزنامه نگاری علمی، عامه پسند کردن علم است
همچنین پرفسور عبدالله صالح بشیر، رئیس کرسی فناوری اطلاعات و ارتباطات از نیجریه نیز در این نشست به ایراد سخنانی پرداخت و گفت: روابط عمومی قدمت طولانی دارد اما اگر به عنوان یک حرفه به آن نگاه کنیم، یک حرفه جوان و مبتدی است. به طور گسترده از سوی نهادها، هنرمندان و بخش های خصوصی و دولتی مورد استفاده قرار میگیرد.
وی افزود: علم و دانش همه را در جامعه تحت تاثیر قرار می دهد اما عوام متوجه مفاهیم نمیشوند. نگرانی مردم از افرادی است که کنترل فرآیندها را دارند و کارکرد برای آنها است.
وی با بیان اینکه دانشمندان و نهادهای علمی با عامه مردم ارتباط کمی دارند گفت: از جمله دستاوردهای روزنامه نگاری علمی، عامهپسند کردن و خلق بخش های علمی تخصصی است و با ارتقای دانش عمومی دانشمندان، توجه را بیشتر به آرمان های علمی جذب کرده است.
پرفسور بشیر بیان کرد: ارتباط نامتقارنی میان دانشمندان و رسانه ها وجود دارد، همیشه فکر می کنند باید این ارتباط با روزنامه نگاران یک طرفه باشد و روزنامه نگارن فقط نویسنده حرف های آنها باشند و دانشمندان کلی گویی میکنند و معتقدند مردم بی سواد هستند. یکی دیگر از مشکلات، کم مهارتی دانشمندان در حوزه رسانه است که میخواهند خبری را ارایه دهند.
وی همچنین به مزایا روابط عمومی اشاره کرد و گفت: روابط عمومی قادر است مخاطبان را بخش بندی کند. استفاده از رسانه آزاد، اعلان خبری نمایشگاه، اعتماد پایدار و حمایت از برند خود با تولید خبر خوب از مزایایی است که روابط عمومی دارد.
پرفسور بشیر تصریح کرد: روابط عمومی پتانسیل زیادی برای ارتقای ارتباطات علم دارد؛ البته در صورتی که محتوای تولیدشده علمی و اخلاقی باشد و این موضوع موجب کاهش شکاف بین روزنامه نگاری علم میشود.
